Eric van der Meer: “Goed OV-netwerk randvoorwaarde voor metropoolregio”

Vervoer, openbaar of niet, is een veelbesproken onderwerp van de laatste maanden. Experts voorspellen dat we met elkaar meer, langer en vaker in de file belanden. Tegelijkertijd verwachten vervoerders een toename van het aantal OV-reizigers in de komende jaren. ‘Nederland slibt dicht’ is een veelgebruikte krantenkop. En omdat we dat met elkaar willen voorkomen, neemt de roep om extra investeringen in het openbaar vervoer toe. Volgens Eric van der Meer, frequent OV-gebruiker en projectmanager voor de multimodale vervoersknoop Schiphol, is een goed OV-netwerk een randvoorwaarde voor een goed functionerende metropoolregio.

Multimodaal als rode draad

We kennen Eric van der Meer uit zijn tijd als projectmanager voor de bouw van het nieuwe Rotterdam Centraal. Niet zijn eerste multimodale vervoersknooppunt; daarvoor was hij verantwoordelijk voor alle projecten op en rondom station Barendrecht. Eric: “Alles kwam daar samen onder de overkapping van het station: de verdubbeling van het aantal reizigerssporen, de Betuweroute en de aanleg van de HSL.” Het is misschien wel Eric’s grootste uitdaging tot nu toe. “Het bouwtempo lag al vast in een planning die met de huidige regelgeving niet meer denkbaar is. Door altijd in het project te blijven geloven en dat uit te stralen, realiseerden we dit project succesvol met elkaar.”

Op dit moment is Eric projectmanager voor de multimodale knoop Schiphol. Het project, een samenwerking tussen vijf partijen, is nog in de verkenningsfase. “We onderzoeken hoe Schiphol zich naar de toekomst toe moet ontwikkelen om de verwachte vervoersvraag te faciliteren. Net zo multimodaal als Rotterdam Centraal, maar heel anders. In Rotterdam bouwden we op publieke grond, luchthaven Schiphol is eigenlijk een private stad,” licht Eric toe.

Verandering noodzakelijk

Eric is er van overtuigd dat het openbaar vervoer de komende jaren een vlucht neemt. “Het systeem bestaat al meer dan honderd jaar. Het heeft zichzelf dus inmiddels bewezen, maar dat betekent niet dat het niet mee moet gaan met zijn tijd. Openbaar vervoer in Nederland moet intelligenter worden: hogere frequenties, minder afhankelijk van menselijke factoren, sneller. Daarnaast wordt klantvriendelijkheid belangrijker als je als OV-sector de concurrentie met de auto aan wilt gaan. Dat betekent onder andere deur-tot-deur-oplossingen en comfortabeler vervoer. Vasthouden aan het huidige systeem en voldoen aan de klantvraag is dus een onmogelijke combinatie.”

“Een goed OV-netwerk is een randvoorwaarde voor metropoolregio’s,” zegt Eric. In welke vorm hangt volgens hem af van de wensen van de gebruikers. “Dat kan een trein, tram of bus zijn, maar bijvoorbeeld ook een zelfrijdende auto. Die laatste gaat straks de concurrentiestrijd aan met de taxibranche.” Eric’s ultieme droom? “De hyperloop! Een prachtig alternatief voor vliegen over korte afstanden. En daarnaast een fantastische doorontwikkeling van de huidige hogesnelheidstreinen. Uiteindelijk gaat het erom dat je voor ieder doel de best passende modaliteit kunt kiezen. OV moet nog meer een alternatief worden voor de auto, met al zijn fileleed. Het OV moet zich doorontwikkelen tot een positieve keuze.”

Belangen

Als projectmanager van een multimodaal vervoersknooppunt – of dat nu een groot station is of de nationale luchthaven – moet je wel wat in huis in hebben. Dit soort projecten zijn complex. Omdat alle voorzieningen bereikbaar moeten blijven tijdens de verbouwing. Ook heb je te maken met vele partijen – en dus belangen – en multifinanciering. Eric: “Tel daar nog bij op dat dit soort projecten raakvlakken hebben met overige mobiliteitsprojecten in het land. De oplossing reikt altijd verder dan het planstudiegebied. Je krijgt dus al snel te maken met een netwerkoplossing die verder reikt dan alleen een aanpassing op de huidige infrastructuur.” Afstemmen over deze verschillende belangen, en de omgevingsparticipatie die bij dergelijke projecten hoort, vindt voornamelijk in de voorfase van het project plaats. Tijdens de realisatiefase kom je weer hele andere uitdagingen tegen. “We bekijken hinder vanuit het totale netwerk, er moeten altijd alternatieve routes beschikbaar blijven. Op Schiphol kun je geen treinsporen buitendienst nemen, als je dat tegelijkertijd ook op Amsterdam Zuid doet,” verklaart Eric zich nader.

Zonder draagvlak geen oplossing

Volgens Eric is het creëren van draagvlak de belangrijkste taak voor een projectmanager. Niet alleen intern, maar ook in de omgeving, bij directies en bestuurders. Eric: “Vooraf denk ik goed na wie we mee moeten nemen in het proces. Zonder draagvlak komt er geen goede oplossing. Dat draagvlak bouw je vervolgens vanaf onderaan je projectorganisatie op.”

Maar draagvlak is het niet het enige, is Eric van mening. “Projectbelang gaat boven persoonlijk belang. Altijd. Als projectmanager moet je je jezelf ondergeschikt maken aan dat projectbelang. Tegelijkertijd moet je er wel voor zorgen dat je wel het gezicht blijft van het project. Uiteindelijk gaat het projectbelang zelfs boven het organisatiebelang. Het kan niet zo zijn dat je andere keuzes maakt voor het project, omdat de organisatie daar om vraagt. Ook dan gaat het om draagvlak.”